Latarnie morskie. czym są oraz ich historia

Co to jest latarnia morska?

Latarnia morska to znak nawigacyjny. Jest to budowla lub konstrukcja, której głównym celem jest emisja światła widocznego z dużej odległości, służącego jako punkt orientacyjny dla nawigacji morskiej. Latarnie morskie są nieodłącznym elementem krajobrazu nadmorskiego, stanowiąc zarówno praktyczne narzędzie dla marynarzy, jak i atrakcję turystyczną dla odwiedzających.

Historia latarni morskich

Początki latarni morskich sięgają czasów, kiedy to ludzie rozpalali ogień bezpośrednio na skalistych nabrzeżach, aby służył jako punkt orientacyjny dla żeglarzy. W miarę upływu czasu zaczęto wprowadzać bardziej zaawansowane rozwiązania, takie jak blizy (czyli latarnie dźwigowe) – specjalne konstrukcje przypominające żurawie, na których podtrzymywano płonący ogień.

Starożytność przyniosła rozwój latarni morskich, z których wiele opisano już w 400 roku p.n.e. Jednak najbardziej znana i imponująca była latarnia morska zbudowana na wyspie Faros około 280 roku p.n.e. Stała się ona jednym z siedmiu cudów świata starożytnego i była symbolem postępu technologicznego i innowacji.

Współczesność, zwłaszcza druga połowa XIX wieku i początek XX wieku, przyniosła budowę wielu latarni morskich wzdłuż brzegów Wielkich Jezior w Ameryce Północnej. Te zabytkowe konstrukcje, choć w większości zachowane do dziś, nadal odgrywają kluczową rolę w nawigacji na tych wodach.

W Polsce pierwsze wzmianki o latarniach morskich pochodzą z około 1070 roku i dotyczą ognia rozpalanego na brzegu, znanego jako „Kocioł wulkana” lub „Garnek Wulkana”. Ponadto w Polsce w Parku Miniatur Latarni Morskich w Niechorzu znajduje się jedyna w Europie sprawna rekonstrukcja blizy w skali 1:1 (14 metrów wysokości).

Z biegiem czasu zaczęto adaptować istniejące już budowle do pełnienia funkcji latarni morskich. Przykładem może być Hel, gdzie pierwszym źródłem światła dla żeglarzy był ogień rozpalany na wieży miejscowego kościoła.

Historia latarni morskich to fascynująca opowieść o ludzkiej inwencji, dążeniu do bezpieczeństwa i postępie technologicznym, który pozwolił na budowę coraz bardziej zaawansowanych i efektywnych konstrukcji. Od ognisk palonych na skałach, przez latarnie naftowe, aż po ultranowoczesne lampy w technologii ledowej wzbogacone o soczewki fresnela i „niewidzialne” radiolatarnie.

Jak jest zbudowana latarnia morska?

Latarnia morska zazwyczaj składa się z wysokiej wieży, na szczycie której umieszczona jest lampa. Ta lampa emituje światło, które jest widoczne z dużej odległości. Współczesne latarnie morskie mogą również być wyposażone w dodatkowe urządzenia, takie jak syreny mgłowe czy systemy radiowe (patrz wspomniana wcześniej radiolatarnia), które pomagają w nawigacji w trudnych warunkach pogodowych.

Latarnia morska w nawigacji

Latarnie morskie odgrywają kluczową rolę w nawigacji morskiej. Dzięki nim statki mogą bezpiecznie nawigować wzdłuż wybrzeży, unikając niebezpiecznych skał, raf i innych przeszkód. Światło emitowane przez latarnie morskie służy jako punkt odniesienia dla kapitanów statków, pomagając im określić ich dokładną pozycję oraz kierunek podróży.

Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich i kiedy jest obchodzony

Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich to święto obchodzone w trzecią niedzielę sierpnia na całym świecie, mające na celu uczczenie i promocję roli latarni morskich w historii i kulturze. Jest to również okazja do podziękowania wszystkim latarnikom za ich ciężką pracę i poświęcenie. Pomysłodawcą obchodów tego święta było Stowarzyszenie Latarników z Wielkiej Brytanii, które ustanowiło święto na cześć pierwszej ustawy o latarniach z 1789 roku uchwalonej przez Kongres Stanów Zjednoczonych.

Latarnie morskie na świecie. Najwyższe, najstarsze czynne i nie

Latarnie morskie można znaleźć na każdym kontynencie, od zimnych wód Arktyki po tropikalne wybrzeża Oceanu Indyjskiego. Są one ważnym elementem krajobrazu i często stanowią ważne atrakcje turystyczne.

Najwyższe latarnie morskie na świecie

Najładniejsze latarnie morskie na świecie

• Jeddah Light w Dżuddzie (133 m)
• Recalada a Bahia Blanca Light (67 m, Argentyna)
• Cape Hatteras Light (61 m, Stany Zjednoczone)
• Nosy Alanana Light (60 m, Madagaskar)
• Latarnia Cape Leeuwin (39 m, Australia)
• Île Vierge w Finistere (82,5 m, Francja)
• Latarnia Morska Arctowski (6 m, Antarktyda)

Najstarsze latarnie morskie na świecie

• Lanterna di Genova w Genui, zbudowana w 1543 r., o wysokości 77 m.
• Latarnia na Faros w Aleksandrii, zbudowana ok. 280 r. p.n.e., o wysokości do 115 m.

Latarnie morskie w Polsce i nad Bałtykiem

Tu zachęcamy do lektury artykułu poświęconego polskim latarniom morskim pod adresem https://zagle.org/latarnie-morskie-w-polsce/